3 Yaş Gelişim Özellikleri

3 yaşından itibaren OYUN çağına giren çocuk, motor becerilerinin gelişmesiyle çevre üzerinde egemenlik kurmakta ve bunu giderek genişletmektedir. Sayı sayma, şarkı, şiir öğrenme ve çevresindeki dünya hakkında sorular sorma gibi alanlarda dil ve bilişsel yetenekleri ilerlemektedir. 3 yaşındaki çocuk artık çevresinde kendisinden bağımsız bir dünyanın varlığını ve kendisinin o dünya içinde bir birey olduğunu kabul etmiştir. Bu evrede çocuk kendine özel ayrı bir benlik ve cinsiyet duygusu geliştirmeye başlar.

3 yaş çocuğunun konuşabilmesi bireylerarası ilişkilerin daha anlamlı bir şekilde gelişmesinde büyük rol oynamaktadır. Piaget’nin belirttiği gibi çocuk giderek bene-dönük yani benmerkezci-egosantrik bir durumdan topluma dönük bir duruma doğru hızla ilerlemektedir. Çevreden ve diğer insanlardan ayrı bir birey olduğunu kavrayan çocuk, artık “nasıl bir kişi olacağını” araştırma yoluna girmiştir.

Vygotsky; belirli çevresel faktörlerin etkisinin yaşa ve çocuğun kişiliğine bağlı olarak değiştiğini ileri sürer. Ona göre farklı çocuklar aynı çevreyi farklı deneyimler.

Çocuk, yaşayan  çevrenin bir parçasıdır. Çevre çocuğun dışında olmayıp, çocuk değiştikçe sosyal çevre de değişir. Yürüyen çocuk emekleyen çocuktan farklı bir çevrede yaşar. Aynı durum konuşan ve henüz konuşmayan çocuk için de geçerlidir.

3 yaş çocuğu kazandığı güven ve özerklik duyguları oranında yavaş yavaş çevresini keşfetmekte ve çevre üzerinde bir denetim gücü kazanmaktadır. Bu amaçla kendi bedenine, cinsel farklılıklara ve çevrede olup biten her şeye karşı bir merak ve öğrenme eğilimi gösterir. 3 yaş, cinsel-benlik duygusunun başladığı, cinsel rollerin belirlendiği bir dönemdir. 3 yaşında çocuğun, toplumun cinsiyete karşı tutumlarını da dikkatle izlediği ve öğrenmeye çalıştığı görülür.

Bu dönemde çocuk, giderek daha olumlu ve dengeli bir birey haline dönüşmeye başlar. Bu evrede rastlanan ani öfke belirtileri çoğunlukla eşyaya yönelmiştir. Örneğin, yetişkinin: “Niçin koşuyorsun?” sorusuna, çocuk, olayı rasyonalize ederek: “Çünkü merdiven koş koş diyor,” yanıtını verebilir.

3-4 yaşlarında çocuklar grup halinde oynamaya, oynarken birbirleriyle konuşmaya ve grup içinde oynamak istediklerini seçmeye başlarlar. En çok rastlanan ortak davranış, birbirlerini seyretme ve konuşmadır.

Okulöncesi dönemde gündüz yaşanan olaylar ve korkulu yaşantılar uykuda da etkisini sürdürür. Buna bağlı olarak çocuk, geceleri korkulu düşler görebilir.

Fiziksel Gelişim Özellikleri

• Kız Çocukları    
  Boy                                              Kilo
  3.yaş: 85-104 cm                    3.yaş: 10.6-17.5 kg
  3.5 yaş: 89-108 cm                 3.5 yaş: 11.2-19 kg
•        Erkek Çocukları
         Boy                                              Kilo
  3.yaş: 86-105 cm                    3.yaş: 11.1-18 kg
  3.5 yaş: 89-109 cm                 3.5 yaş: 11.7-19.3 kg

Bebeğin Gelişimi İçin Neler Yapabiliriz?

Herkese merhaba! 

Uzun süredir yazamadım, farkındayım ama tatile gittiğimden dolayı uzak kaldım buralara. Tabii ülkemizin başına gelen sebeplerden ötürü tadımız tuzumuz kalmadı. Ama hayat devam ediyor. Bende kaldığım yerden tekrar başlamak istiyorum.

Size önceden 1 yaş gelişim özelliklerini vermiştim iki yaşa geçmeden 1 aylık (0-4 hafta) bir bebeğin gelişimi için neler yapabiliriz onu anlatmak istiyorum. Çevremde yeni doğum yapmış anneler var. Geç kalmadan onlara da buradan yardımcı olmak istiyorum.

İyi okumalar herkese..

1.Ay (0-4 hafta)

DUYGUSAL GELİŞİMİ İÇİN

• Sonunda bebeğinize kavuştunuz.  Bebeğiniz henüz ilk günlerinde.. Size gereksinim duyan tatlı, minik bir bebeğiniz ile birlikte artık yeni bir yaşam biçiminiz  olacak. Önce sakin olun.. Alışmak için zamana ihtiyacınız var. Sonra bebeğinize sahip olmanın keyfine bakın.
• Bebeğinizi alabildiğiniz kadar çok kucağınıza alın. Bebeğinizin kendini güvende hissedebilmesi ve sizinle duygusal bağ kurabilmesi; sizin ise onu anlayabilmeniz, sevgi ve ilginizi gösterebilmeniz için buna gereksiniminiz var. Burada dikkat edilmesi gereken bir konuya dikkat çekmek istiyorum: Özellikle ilk aylarda (baş kontrolünü kazanıncaya kadar) bebeğinizi kucağınıza alırken, gezdirirken, yatağına bırakırken, bir başkasına verirken, bir başkasından alırken, başını desteklemeyi kesinlikle unutmayın.
• Bebeğinizi sık sık okşayın: başını, yanaklarını, ellerini, vücudunu, ayaklarını. Sizi fiziksel temasınızı hissedecektir. Sevgi dolu dokunuşlarınız, bebeğinizin güven duygusunu geliştirmesine yardımcı olacaktır.

• Bebeğinizi kucağınıza alın, vücudunuza yakın tutun, yüzüne bakarak evin içinde yürüyün. Bir ara durun, gülümseyin, burunlarınızı yanaklarınızı birbirine sürtün. Sonra yeniden yürüyün. Bunu zaman zaman ve diğer yüz parçalarını da içerecek şekilde tekrarlayın.

• Bebeğinizi kucağınıza alın, başını omzunuza yaslayın, ona sarılın ve dans edin. Bir yandan müziği duymak, bir yandan uygun ritimde hareket etmek, diğer yandan sizin kokunuzu, sıcaklığınızı hissediyor olmak, bebeğinizi rahatlatacaktır.

• Her istediğinde bebeğinizi emzirin. Emzirirken, elinin sizin cildinize temas etmesini sağlayın. Bunun için emzirme süresince eldivenlerini çıkarın. Eğer o sizin cildinize değmiyorsa, siz onun elini tutun ve okşayın.

• Bebeğinizi sık sık nazikçe öpün: Vücudun her yerini; başını, parmağını, ayağını, karnını. Ne kadar çok fiziksel temas kurarsanız, kendine güveni o kadar artar. Özellikle ilk 1-2 ay, annesi-babası bile olsanız, bebeğinizi yüzünden öpmemeye çalışın.
• Bebeğinizin bağışıklık sistemi bu aylarda henüz yeterince gelişmemiştir. Bu nedenle sağlığına çok güvendiğiniz, çok yakın dost ve akrabaların dışında kimsenin bebeğinizin kucaklamasına izin vermeyin.
• Eve gelen misafirlerin, bebeğinizin kurmaya çalıştığınız düzenini bozacağını düşünmeyin. (Henüz bebeğinize günlük uyku-beslenme vb. planı yapmak için çok erken, bunun için yaklaşık 4-5 aylık olmasını bekleyin.) Tam aksine her yeni kişinin sesinin, hareketinin, bebeğiniz için görsel ve işitsel yeni bir uyaran olduğunu düşünün. Her yeni uyaranın da beyin gelişimini desteklediğini unutmayın.
• Giysilerini değiştirirken ve altını temizlerken, bebeğiniz büyük olasılıkla ağlayacaktır. Telaşlanmayın ve her seferinde yumuşak bir ses tonu ile onunla konuşun. Hareketlerinizin yumuşak ve sakin olmasına özen gösterin. Merak etmeyin birkaç hafta sonra bu ağlamalar bitecektir.
• Doğumdan iki hafta kadar sonra, bebeğinizin nedensiz olarak ortaya çıkan ani ağlama krizleri ile karşılaşabilirsiniz. Normal olarak kabul edilen bu süreçte endişeye kapılmayın. Kucağınıza alın, hafifçe sallanın, yumuşak ve hafif ses tonu ile konuşun ve evin içinde yürüyün.Yorulduğunuzda ya da gerildiğinizi hissederseniz, evdeki bir başka yetişkinden yardım istemekten ya da kısa bir süre için bebeğinizi yatağına yatırıp dinlenmekten çekinmeyin. Unutmayın ki, siz gerilirseniz o daha çok gerilir, siz sakin olursanız o da sakinleşir.
• Bebeğinizi ilk günden itibaren kendisine ait bir yatakta yatırın. İlk birkaç ay, sizin rahatınız ve bebeği sık sık kontrol ederek güvenliğini sağlamak açısından aynı odada yatmanızda fayda olduğunu göz önünde bulundurun.

İLETİŞİM GELİŞİMİ İÇİN

• Doğumdan sonra, bebeğinizin anne karnında alışık olduğu sallanma hareketlerini devam ettirin. Kollarınızla ya da bebek arabasında çok hafif, ritmik şekilde sallayın. (Ayakta sallama ya da örtü içinde sallama gibi yanlış uygulamaları yapmayın, yapılmasına izin vermeyin.) Bebek arabasında gezdirirken hissedeceği minik titreşimlerde sallanmanın etkisini yaratabilir. Bu hafif sallanma hareketi, dünyaya henüz uyum sağlamaya çalışan bebek için, anne karnında annenin yürümesi ile oluşan doğal sallanma hareketinin yerine geçerek onu sakinleştirecek, her şeyin yolunda olduğu mesajını verecektir.

• Bebeklerin iletişim dili ağlamadır. Bu nedenle her ağladığında, mümkün olan en kısa zamanda kucağınıza alın, yumuşak bir sesle konuşun, hafifçe sallayın, okşayın. Ağlamalarını asla karşılıksız bırakmayın.

• Açlık hissi, doğumdan sonra ilk algılanan duyumsamalardan biridir. Bebek açlık hissettiğinde bağırmaya başlar. Bebeğiniz bağırdığında hemen karnını doyurmaya başlayarak, kalp atışlarınızı duymasını ve sıcaklığınızı hissetmesini sağlayarak, iletişim kurmuş olursunuz. ” Merak etme, ben yanındayım.” Bir süre sonra bebek her bağırdığında sizin onu kucağınıza alarak, severek, karnını doyurarak cevapladığınızı fark eder. Bu aşamadan sonra bağırma-cevap bağlantısını anlayan bebeğiniz, karnı acıkmasa da kucağa alınmak, orada olduğunuzu bilmek, yalnız olmadığını hissetmek, herhangi bir tepki almak, altını değiştirirken ellerinizin soğukluğundan şikayet etmek, hızlı davranışlarınızdan hoşlanmadığını anlatmak için de bağıracaktır. Bu iletişimi, onun tüm gereksinimlerini gidererek devam ettirmeniz, sağlıklı büyümesi, özgüveninin gelişmesi, iletişim becerilerinin artması, mutlu bir bebek olması açılarından son derece önemlidir.

MOTOR GELİŞİMİ İÇİN

• Bebeğinizin yanağına, parmağınızı hafifçe değdirin. Başını hemen parmağınızı değdirdiğiniz yöne çevirip çevirmediğini, ağzıyla yakalamaya çalışıp çalışmadığını gözlemleyin. Başını çevirirse okşayın, mümkünse hemen emzirin. Başını çevirmezse parmağınızı uzun süre değdirin ve başını değdirdiğiniz yöne çevirmesi için hafifçe destek olun.
• Bir koltuğa dik olarak oturun, dizlerinizi birleştirin. Bebeğinizi dizlerinizin üzerine yatırın. Yüzüne bakın, elini tutun, refleks olarak parmağınızı tuttuğunda elini okşayın.

• Bebeğiniz yüz üstü yatarken, başını sağa sola çevirir. Eğer bunun için çaba harcamazsa, siz başını yavaşça tutun ve diğer tarafa çevirmesini sağlayın. Çevirdiği zaman ” Aferin benim bebeğime.” deyin ve yanağını okşayın.
• Masaj, bebeğin kendisini daha iyi hissetmesini, daha çabuk kilo almasını, bağışıklık sisteminin güçlenmesini, rahatlamasını ve sakinleşmesini, kan dolaşımının artmasını, sindirim bozukluklarının azalmasını, cildin korunmasını, solunumun uyarılmasını, sizinle arasında sıcak bir bağ oluşturmasını sağlayacaktır. Her gün en az bir kez, bebek masajı yapmaya çalışın. Bebek masajının bir alt ve üst sınırı yoktur. Bu nedenle mümkün olduğunca erken dönemde, yavaş yavaş ve az miktarda hareketle masajı gündelik yaşantınızın içine yerleştirebilirsiniz. Zaman ilerledikçe farklı masaj hareketleri ile süreci geliştirebilirsiniz.

Masaj yalnızca tedavi ve vücut temasının gelişmiş bir biçimi değil, aynı zamanda vücut ve ruhun canlandırılmasıdır. Bebek masajı size bebeğinizi daha iyi tanımanız ve anlamanız konusunda yardımcı olabileceği gibi, aynı zamanda aranızdaki ilişkinin derinleşmesini de sağlar. Yeni doğan yavrunuza sıcaklık, güvenlik ve huzur duygularını tattırmış olursunuz. Bu sayede bebek hem yanlarında huzur bulacağı, kendini güvende hissedeceği kişiyi ve kişileri öğrenir, hemde vücudunu keşfedip kendini bir bütün olarak algılamaya başlar. (Ahr, B., 2004)

• Kuru iklimli bir yerde yaşıyorsanız tüm evi, özellikle uyku saatlerinde odasını nemlendirmeyi ihmal etmeyin. Kalorifer peteklerinin üzerine asacağınız suluklar, buhar makinesi size yardımcı olabilir. Daha rahat nefes alması, gelişimini doğrudan etkileyecektir.

GÖRSEL ALGI ve HAFIZA GELİŞİMİ İÇİN

• Bebek odasının duvarlarını canlı renklerde boyayın ya da duvarlarına uygun tarzda tablolar asın. Çevresinde ne kadar çok uyaran olursa beyin gelişimi o kadar olumlu etkilenecektir.
• Bebeğinizin yatağını, mutlaka pencereden odaya giren ışığı görebileceği biçimde yerleştirin. Böylece ışığı algılaması kolaylaşacaktır.
• Bebeğinizi her kaldırıp yatırdığınızda farklı tarafa yatırın. Böylece gün ışığı, odanın tavanındaki ışık ya da başucu lambasının ışığı, her iki gözünü de uyarabilir.
• Yeni doğan bebekler görürler ancak görme uzaklığı 20-25 cm ile sınırlıdır. Her ay bu uzaklık biraz daha artacaktır. Ama siz ilk ayda, bebeğinizle aranızda yaklaşık 20-25 cm uzaklık olacak şekilde yüzyüze gelmeye çalışın.
• Yaşamın ilk aylarında, özellikle insan yüzleri bebekler için oldukça ilgi çekicidir. Ancak hala yüzün bütününü görmekte, algılamakta zorlanırlar. Bu nedenle, genellikle yüzünüzün bir tek noktasına (göz, ağız, burun vb.) odaklanacaktır. Sık sık yüz yüze gelin, yüzünüzü incelemesine olanak verin.
• Geceleyin bebeğinizi sırtüstü yatırdığınız zaman, tavandaki ışığa ya da odadaki başka bir ışık kaynağına bakıp bakmadığını kontrol edin. Bakıyorsa bu olumlu bir gelişmedir. Ancak göz sağlığı için parlak ışıklara uzun süreli bakmasına izin vermeyin.

• Işıklı bebek oyuncaklarından alın. Yavaş yanıp sönen, dönen, renk değiştiren, ışıklar bebeğinizin dikkatini çekecek ve izlemesini sağlayacaktır.
• Geceleyin bebeğiniz uyurken,, odanın karanlık olmasını sağlayın. Yapılan çalışmalar, aydınlık ortamlarda uyuyan bebeklerde, yetişkinlik dönemlerinde göz bozukluklarına daha sık rastlandığını göstermektedir.
• Arada sırada bebeğinizin yatağında / beşiğinde canlı renklerde ve desenli çarşaf kullanın. Yatarken görme sinirlerinin uyarılması açısından yararlı olacaktır.
• Yatağının başucunda bir dönence, kenarlarında canlı ve belirgin renklerde oyuncaklar olmasına özen gösterin. Zaman zaman bu nesneleri, görme mesafesi içinde hareket ettirerek dikkatini çekebilirsiniz. Ancak henüz nesne takibi yapamayacağını unutmayın.

• Yumuşak, dolgu, tüysüz hayvan oyunları gösterin. Eliyle dokunmasını sağlayın, yanağına, bacağına, karnına değdirin. Oyuncağın vücut parçalarını göstererek konuşun.

İŞİTSEL ALGI ve HAFIZA GELİŞİMİ İÇİN

• Yeni doğmuş bebekler anne babalarının ince ince seslerini, kalp vuruşuna benzer ritmik sesleri ve anne karnındayken sıklıkla duyduğu sesleri (müzik parçaları, yüksek sesle okunmuş öyküler, tekerlemeler, şarkılar vb.) duymaktan mutlu olurlar. Yavaşça yükselip alçalan klasik müzik parçaları bebeğinizin sakinleşmesi, kendisini daha iyi hissetmesi için oldukça yararlı olacaktır. Düzensiz ritmli ve yüksek sesli parçalar huzurunu bozabilir. Bebeğinizin tepkilerini izleyerek, ne tarz seslerin ona iyi geldiğini belirleyin ve gerekli zamanlarda kullanın.
• Bebeğinize sık sık onu ne kadar sevdiğinizi, yaşamınıza girmesinden dolayı ne kadar mutlu olduğunuzu söyleyin.
• Emzirirken, altını değiştirirken, kucağınızdayken ya da yatarken yüzünüzü yüzüne yaklaştırın, gülümseyin ve yumuşak bir ses tonu ile onu ne kadar çok sevdiğinizi söyleyin.

• Bebeğinizle uzun duraklamalı, kısa cümleler kullanarak konuşun. Söylediklerinizi henüz anlamayacaktır ama zaman içinde, ana dilinin müzikal yapısını ve kurallarını öğrenmeye başlayacak, sizin sesinizi duymaktan hoşlanacak, sözcüklerin bir şeyleri anlattığını anlayacak, anlamları üzerinde odaklanacak ve nesnelerle isimleri arasında bağlantılar kuracaktır.
• Bebeğinize şarkı söyleyin. Ne söylediğinizin ya da nasıl söylediğinizin bir önemi yok. Şarkı söylemeyiniz, onun beyin gelişimini olumlu yönde destekleyecektir.

Evet, bugün ki konumu bitirmiş bulunmaktayım. Elbette bebeğin gelişimi için sadece bunlar da yeterli olmayabilir. Fazla ayrıntı gibi duruyor olsa da bunlar bebek için yapılması gerekenlerden diye düşünüyorum. Yine de bol bol okuyup bilgi sahibi olmakta fayda var ve tabii bilgiden ziyade deneyim de çok önemli. Her şeyi bilip de uygulayamadığımız zamanlar oluyor. Anne değilim tavsiye vermek de pek haddime değil ama annelerimizin verdiği tavsiyeleri ve deneyimleri de göz ardı etmeyelim. 🙂                                                                  

 Teşekkürler…

 

1 Yaş Gelişim Özellikleri

 

Herkese merhaba!

Çocukların en güzel zamanları bence 0-6 yaş. Ondan sonra zaten bizim gözümüzde ne kadar büyümemiş olsalar bile onlarda bir yerden başlamış oluyor hayata. Okula başladıkları an büyüyorlar bence ve o zamandan sonra nasıl büyüdüklerini anlamıyoruz bile. Onun için bebekken ne kadar vakit bulursak o kadar sıkıp sıkıp sevmeliyiz bence. Bizim evdeki ufaklığı sevmek güçleşti. Ufaklık dediğime bakmayın yedi buçuk yaşında, gücü kuvveti yerinde, boğazı da baya bir sağlam. 🙂 Bir afralar bir tafralar, hazır cevaplar, ağa kesilmeceler, kapı çarpmalar…  Oysa bebekken ne kadar da masum ve tatlıydı. 🙂  Böyle desem de çocuklar bizim çocuklarımız. Daha demin de belirttiğim gibi hangi yaşta olursa olsunlar bir abla bir anne gözünde o çocuklar hiç büyümüyor.. Neyse daha fazla uzatmaya gerek yok, gelelim bugün ki konumuza..

Sizlere en son 0-12 ay gelişim özelliklerinden bahsetmiştim. Bugün ise 1 yaş gelişim özelliklerinden başlayacağım ve 6 yaş gelişim özellikleri de dahil olmak üzere adım adım ilerlemeyi düşünüyorum. Tabi aralara farklı konular da koymayı düşünüyorum ki sizin için de benim içinde sıkıcı bir hal almasın. Evet, konumuza başlayalım bakalım.

 

 Fiziksel Gelişim Özellikleri

Kız Çocukları

Boy                                               Kilo

12.ay : 64-80 cm arası                    7.1-12.1 kg

15.ay : 68-84 cm arası                    7.7-13 kg

18.ay : 71-88 cm arası                    8.3-13.7 kg

 

Erkek Özellikleri

Boy                     Kilo

12.ay:   68-72 cm         7.4-12.5 kg

15.ay:   71-86 cm         8.1-13.5 kg

18.ay:   75-89 cm         8.7-14.3 kg

 

 

 

 

 

Psiko – Motor Gelişim Özelikleri 

• Yürürken nesne taşıyabilir.
• Eğilerek yerden bir nesne alabilir
• Ayağıyla topa vurabilir.
• Küçük nesneleri dar ağızlı kaptan çıkarabilir.
• Nesneleri sürükleyerek taşıyabilir.
• Elinden tutulduğunda basamaktan çıkabilir.
• Kalemle karalama yapabilir.
• Yardım edildiğinde elbiselerini çıkarabilir.
• Destekli – desteksiz merdiven iner, yardımsız çıkar.
• Nesneleri havadan atabilir.
• Yürüyüp koşabilir
• Kitap sayfalarını kontrollü çevirebilir.
• Tek ayak üzerinde 1 sn bekleyebilir.

Zihin Gelişimi Özellikleri 

• Saklanan nesneyi birden çok yerde arayabilir.
• Özellikleri belirtildiğinde birden çok nesne verebilir.
• Nesnelerin mekan içindeki hareketini anlayabilir.
• İki farklı nesne arasından istenileni verebilir.
• Bildik yüzleri resimden tanıyabilir.
• Aktif olarak problem çözebilir.
• İlk başlarda iki iç küpten daha sonraları altı yedi küpten oluşan kuleler yapabilir.
• Oyuncaklarla uğraşır ve araştırır.
• Şekilleri uygun deliklere yerleştirir.

 

Dil Gelişimi Özellikleri 

• Basit iki heceli sözcükler kullanabilir. Baba, top vb.
• Bildiği sözcükler daha çok kullandığı nesnelerin isimleridir; top, bebek vb.
• Ortalama yirmi sözcüğü anlamına uygun kullanır.
• İfade etme yeteneği gelişmeye başlar.
• Anlamlı anlamsız söz dizimleriyle konuşmaya çalışır.
• Duygularını kullandığı dilin tınısına yansıtır.
• Ne konuştuğunu anlamasanız bile mutlu mu sinirli mi olduğunu anlayabilirsiniz.
• Mimikli abartılı konuşmalar dikkatini çeker.
• Söyleneni tekrar eder.
• Zamir kullanır.( Bu, şu, o vb. )

Sosyal ve Duygusal Gelişim Özellikleri

   

• Kendini kontrol edebilmeye başlar.
• Kendi benliğine ve kendine ait şeylere sahiplik duyguları oluşur.
• Kıskançlık duygusu yaşayabilir.
• Ben-merkezcidir. İkinci bir kişinin duygularını anlayamaz.
• Değişime direnç gösterir.
• Bağımsız davranır.
• Disiplini anlaması güçtür.
• Eğlenmeyi, gülmeyi sever.
• Basit ev işlerini taklit edebilir.
• Basit ev işlerine yardım edebilir.
• Sözel yönergeleri anlayabilir.
• Sözel oyunlar oynayabilir.
• Karşılıklı oyun oynayabilir.
• Modeli taklit edebilir.
• Model ortadan kaybolduğunda da taklit edebilir.

 

Cinsel Gelişim Özellikleri

• Cinsel kimlik oluşturamamıştır.
• Cinsiyetini bilemez.

 

Kaynakça:

Elif Koca  – Çocuğunuzu Ne Kadar Tanıyorsunuz ?